Η μοναξιά και η μοναχικότητα είναι δύο καταστάσεις με σαφώς διαφορετικές συναισθηματικές αποχρώσεις.
Όταν μιλάμε για τη μοναξιά αναφερόμαστε σε μια κατάσταση συναισθηματικής απομόνωσης, όπου το άτομο, ακόμη και αν είναι περιτριγυρισμένο από ανθρώπους, αισθάνεται απόμακρο και ξένο από αυτούς. Πρόκειται για μια δυσάρεστη εμπειρία που στις περισσότερες περιπτώσεις εμπεριέχει συναισθήματα θλίψης και απόρριψης.
Η μοναξιά μπορεί να έχει πολλές αρνητικές επιπτώσεις τόσο στην ψυχική όσο και στη σωματική υγεία ενός ατόμου.
Ειδικότερα, μπορεί να προκαλέσει ποικίλες ψυχικές διαταραχές όπως κατάθλιψη, άγχος, δυσθυμία κ.ά.. Συνεπακόλουθα, το άγχος και η κατάθλιψη μπορεί να δημιουργήσουν επιβλαβείς συνήθειες, όπως κάπνισμα ή υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, οι οποίες με τη σειρά τους πλήττουν και τη σωματική υγεία του ατόμου. Επιπλέον, έχει πιθανολογηθεί ότι το χρόνιο αίσθημα μοναξιάς μπορεί να συνδέεται με σοβαρές σωματικές παθήσεις, όπως καρδιοπάθειες, υψηλή πίεση του αίματος και εξασθένηση του ανοσοποιητικού συστήματος.
Αρνητική επίδραση μπορεί να έχει η μοναξιά και στις διαπροσωπικές σχέσεις του ατόμου. Μπορεί να οδηγήσει σε κοινωνική απομόνωση, κάνοντάς το άτομο να απομακρύνεται από σχέσεις και κοινωνικές δραστηριότητες, που ήταν πριν σημαντικές. Συνήθως επηρεάζεται η αυτοεκτίμησή του ατόμου και η ικανότητά του να αλληλεπιδρά με τους άλλους. Επιπλέον, η μοναξιά μπορεί να δυσκολεύει τη λήψη αποφάσεων, καθώς το άτομο μπορεί να αισθάνεται χαμένο ή να έχει την αίσθηση ότι δεν έχει υποστήριξη για να εξερευνήσει νέες επιλογές. Η μακροχρόνια μοναξιά μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμα αρνητικά συναισθήματα και στάσεις ζωής, κάνοντας πιο δύσκολη τη θετική προσέγγιση στη ζωή.
Είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι η μοναξιά δεν αφορά μόνο στη φυσική απουσία άλλων ανθρώπων, αλλά το σημαντικό είναι ότι πρόκειται για συναισθηματική αποστασιοποίηση. Είναι βασικό για κάποιον που βιώνει μοναξιά, να αναζητήσει υποστήριξη από κοντινά άτομα ή να ζητήσει βοήθεια από παγγελματίες ψυχικής υγείας ή ομάδες κοινωνικής υποστήριξης.
Αντίθετα, η μοναχικότητα αναφέρεται σε μια κατάσταση, κατά την οποία, το άτομο επιλέγει να περνά χρόνο μόνο του. Πολλά άτομα αποζητούν τη μοναχικότητα για να αξιοποιήσουν τον χρόνο τους για την αυτογνωσία τους, την προσωπική ανάπτυξη και τη δημιουργικότητα. Φαίνεται δηλαδή ότι η μοναχικότητα ίσως είναι απαραίτητο κομμάτι της ζωής γιατί μας δίνει την ευκαιρία να επαναφορτίζουμε τις μπαταρίες μας και να ανακαλύπτουμε τον εαυτό μας.
Με την μοναχικότητα μπορεί κάποιος να αφιερωθεί στον εαυτό του, στα συναισθήματά του, και να οραματιστεί νέες ιδέες χωρίς περισπασμούς. Σε ένα ήρεμο και ήσυχο περιβάλλον, μπορεί να μείνει μακρυά από το άγχος και την πίεση των κοινωνικών υποχρεώσεων. Συγχρόνως, δεν εξαρτάται από τους άλλους και αποκτά μια ισχυρή αίσθηση ανεξαρτησίας , η οποία οδηγεί σε ενίσχυση της αυτοεκτίμησής του. Η μοναχικότητα μπορεί, επίσης να οδηγήσει σε μια αίσθηση εσωτερικής γαλήνης και αποδοχής του εαυτού.
Εν τέλει, όπως προκύπτει, η μοναχικότητα αλλά και η μοναξιά μπορεί να είναι επωφελείς σε πολλούς τομείς της ζωής. Θεωρείστε, εξάλλου, τη μοναξιά σαν μια κατάσταση απελευθέρωσης από τους περιορισμούς της κοινωνικής απαίτησης και των ανησυχιών των άλλων.
Ας αντιμετωπίσουμε, την μοναξιά, που κάποια διαστήματα νοιώθουμε, ή την μοναχικότητα, που πιδιώκουμε, σαν αναμενόμενες φάσεις της ζωής μας για τις οποίες δεν πρέπει να δημιουργείται κανένας φόβος. Το μόνο που χρειάζεται είναι να βρίσκουμε την κατάλληλη ισορροπία μεταξύ του χρόνου που περνάμε μόνοι μας και του χρόνου που ξοδεύουμε με άλλους, έτσι ώστε για να αποφύγουμε τα αρνητικά αποτελέσματα της απομόνωσης.